ks. Wojciech Stanisław Andersz
Ks. Andersz - na środku w pierwszym rzędzie.
Urodził się w Ostrowie 20 kwietnia 1850r. z ojca Franciszka i matki Marianny z domu Liśkiewicz. Został ochrzczony tego samego dnia. Do szkoły średniej uczęszczał w Poznaniu i tam 3.X.1869r. uzyskał maturę w gimnazjum Marii Magdaleny. W tym samym roku wstąpił do Seminarium Duchownego w Poznaniu. Święcenia kapłańskie otrzymał z rąk abpa Mieczysława Ledóchowskiego 13 lipca 1873r. Po święceniach został mianowany wikariuszem w parafii Mchy w dek. boreckim, jednak wskutek zarządzeń pruskich nie mógł tam pełnić swych obowiązków i przeniósł się do parafii Jaraczewo. Następnie pracował jako nauczyciel domowy u Potworowskich w Kosowie. Był potem kapelanem w Lipnicy (par. Otorowo, dek. lwówecki). Przez pewien czas przebywał w gościnnym domu Morawskich w Oporowie dek. krobski. Tam poznał zasłużoną matronę wielkopolską referendarzową Morawską, córkę Ministra Sprawiedliwości w Księstwie Warszawskim hr. Feliksa Lubieńskiego. 13 października 1878r. został mianowany wikariuszem w parafii wilczyńskiej i bytyńskiej, gdzie pracował 8 lat. Okres ten był szczególnie ciężki, gdyż nie miał zatwierdzenia rządowego i był prześladowany przez władze pruskie. Blisko 3 lat był ścigany przez listy gończe, co zmuszało go ukrywania się po domach i stodołach. W tym okresie był kilka razy więziony i karany finansowo za sprawowanie posługi kapłańskiej. Po ustaniu walki kulturnej 9 kwietnia 1886r. zwrócił się o udzielenie prezenty do Wilczyny, jednak jej nie otrzymał i został przeniesiony do Środy, gdzie pełnił funkcję mansjonarza przy kolegiacie średzkiej. Prosił o przeniesienie do Kolniczek, jednak jego prośba nie została uwzględniona.
W roku 1889 został przenisiony do Słupi już jako proboszcz. Tradowanie majątku przez ks. Greinerta ks. Anderszowi nastapiło 22 stycznia 1889. Ciekawą jest rzeczą dlaczego ks. Andersz dostał prezentę na beneficjum w Słupii od Henryka v. Tiedemanna, który był wrogo nastawiony do Polaków. Patron zapewne wiedział o jego działalności w czasie walki kulturnej. Od samego początku zauważono u patrona wrogie nastawienie do nowego proboszcza, traktował go jako narzuconego przez Konsystorz i wbrew wszelim formom grzecznościowym nie przyjął go z pierwszą wizytą. Dał nawet do zrozumienia ks. Anderszowi, że nie chce go mieć u siebie. Sytuacja pogarszała się i doszła do szczytu gdy proboszcz widział, jak patron podczas wyborów częstował chłopów wódką, aby na niego głosowali. Wzajemna niechęć zwiększała się, w tej sytuacji ks. abp Stablewski wezwał ks. Andersza i radził mu, aby zrezygnował z parafii w Słupi. Ks. Andersz uczynił to 9 grudnia 1897r. Na wieść o tym parafianie wysłali do abpa petycję podpisaną przez 980 ludzi, w której prosili o pozostawienie księdza w parafii. Pisali o jego wzorowym życiu kapłańskim i służbie parafianom, wskazywali na wrogie nastawienie patrona Tiedemanna. Jednak petycja nie została uwzględnona i 10 marca 1898r. ks. Andersz otrzymał instytucję kanoniczną na proboszcza w Skarboszewie w diecezji gnieźnieńskiej. Majątek w Słupi tradował nowemu proboszczowi 26 maja 1898r. Zmarł w Skarboszewie we wtorek 12 lutego 1907r. Uroczystości pogrzebowe odbyły się przy licznym udziale księży i wiernych. Nabożeństwo żałobne odprawił ks. dziekan Szudziński proboszcz z powidza. Ks. Andersz w testamencie nie życzył sobie mowy pogrzebowej, wyraził też prośbę o pochowanie w ziemi wśród kszewów koło kościoła. Grób znajduje się na cmentarzu przykościelnym w Skarboszewie.
W Słupi pracował 9 lat. W życiu codziennym był kapłanem bardzo skromnym i oszczędnym. W wykonywaniu obowiązków był bardzo gorliwy i sumienny. W wypowiedziach był bardzo taktowny, dyskretnie wspierał ubogą młodzież. Wstawał bardzo wcześnie o 4 - 5 nad ranem i opracowywał kazania i pisał dzieła homiletyczne.
Pracę w parafii miał bardzo utrudnioną. Pierwszym który torpedował wszystkie zamierzenia proboszcza był sam patron kościoła Henryk von Tiedemann. Ks. Andersz miał szerokie plany - zamierzał rozbudować kościół, zbudować organy i dom komorniczy. Jednak tych dzieł nie udało mu się przeprowadzić, gdyż patron sprzeciwił się temu, a nawet proponował odłączyć kilka wiosek i wtedy kościół byłby nawet za duży. W czasie swego duszpasterzowania w Słupi zakupił figury Świętych Pańskich, które stały na ołtarzach, oraz stacje Drogi Krzyżowej. Na kościele przeprowadził reperację dachu i odnowił dach na plebanii. Z budynków gospodarczych naprawił oborę i chlew dla trzody. Otoczył cmentarz murem z cegieł. Działał także owocnie w stowarzyszeniach kościelnych i społecznych. Założył Kółkom Rolnicze w Słupi w 1889r, Bractwo Matek Chrześcijańskich i Bractwo Serca Jezusowego. Po przeniesieniu do Skarboszewa wybudował tam nowy kościół w stylu neoromańskim, który jeszcze za jego życia konsekrował ks. bp Andrzejewicz.
Źródło: Józef Kluczyński "Parafia pw. Wszystkich Świętych w Słupi w latach 1773-1945." Poznań 1976r. (mps)
